13.3 PhÐp thö c¸c chÊt h¹ ¸p

Thö c¸c chÊt h¹ ¸p lµ ph­¬ng ph¸p sinh häc dùa vµo t¸c dông h¹ huyÕt ¸p cña thuèc ®em thö trªn mÌo ®· ®­îc g©y mª so víi ho¹t lùc cña thuèc histamin chuÈn.

ChuÈn bÞ thÝ nghiÖm

§éng vËt: MÌo khoÎ m¹nh, tr­ëng thµnh, ®ùc hoÆc c¸i (kh«ng mang thai), c©n nÆng tõ 1,8 kg trë lªn.

N­íc muèi heparin: Dung dÞch chøa 50 ®¬n vÞ heparin trong 1ml dung dÞch natri clorid 0,9% dïng ®Ó chèng ®«ng m¸u. Cã thÓ dïng mét dung dÞch chèng ®«ng thÝch hîp thay thÕ.

Dung dÞch histamin chuÈn: Dïng histamin dihydroclorid hoÆc histamin hydrophosphat  b¶o qu¶n trong lä kÝn, lµm kh« b»ng silicagel 2 giê tr­íc khi c©n. Hoµ tan trong n­íc cÊt mét l­îng histamin ®· ®­îc c©n chÝnh x¸c, sau ®ã pha lo·ng b»ng dung dÞch natri clorid 0,9% ®· tiÖt khuÈn thµnh dung dÞch cã nång ®é 0,1 mg/ml tÝnh theo histamin base.

MÉu thö: Pha theo tõng chuyªn luËn t­¬ng øng trong dung dÞch natri clorid 0,9% ®· tiÖt khuÈn hoÆc trong dung m«i thÝch hîp, ®Õn nång ®é cÇn thiÕt.

TiÕn hµnh

MÌo ®­îc g©y mª b»ng cloralose hoÆc mét lo¹i barbiturat thÝch hîp nh­ phenobarbital v.v. ®Ó duy tr× ®­îc huyÕt ¸p ®ång ®Òu trong suèt thêi gian thÝ nghiÖm. Cè ®Þnh ®éng vËt trªn bµn mæ, cÇn lµm nhÑ nhµng sao cho mÌo kh«ng bÞ kÝch thÝch. Cã biÖn ph¸p gi÷ ®Ó th©n nhiÖt mÌo kh«ng gi¶m qu¸ giíi h¹n sinh lý b»ng ®Ìn hoÆc lß s­ëi. Th«ng khÝ qu¶n b»ng mét canun thuû tinh. Béc lé ®éng m¹ch c¶nh, lång canun cã chøa ®Çy n­íc muèi heparin (hoÆc dung dÞch chèng ®«ng kh¸c) vµo ®éng m¹ch c¶nh. Nèi canun víi huyÕt ¸p kÕ thuû ng©n hoÆc mét thiÕt bÞ ghi huyÕt ¸p kh¸c ®¹t yªu cÇu vÒ ®é nh¹y. Béc lé tÜnh m¹ch ®ïi, luån vµo ®ã mét kim tiªm ®Çu tï cã chøa n­íc muèi heparin, buéc cè ®Þnh l¹i ®Ó tiªm mÉu thö hoÆc histamin chuÈn.

X¸c ®Þnh ®é nh¹y cña ®éng vËt víi histamin b»ng c¸ch tiªm tÜnh m¹ch c¸c liÒu 1 ml (0,1mg vµ 1,5 ml (0,15 mg) dung dÞch histamin chuÈn cho mçi kg thÓ träng. Kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a c¸c lÇn tiªm Ýt nhÊt lµ 1 phót sau khi huyÕt ¸p ®· trë l¹i møc b×nh th­êng. B×nh th­êng mét liÒu histamin 0,1mg/kg thÓ träng mÌo lµm huyÕt ¸p h¹ kho¶ng 20 mmHg. LÆp l¹i liÒu thÊp histamin chuÈn (1 ml/ kg) Ýt nhÊt 2 lÇn. §éng vËt ®­îc dïng vµo thÝ nghiÖm khi sù gi¶m huyÕt ¸p lµ h»ng ®Þnh ë c¸c liÒu 1 ml/ kg vµ víi liÒu 1,5 ml/ kg ph¶i cã ®é h¹ ¸p lín h¬n.

Sau khi ®· ®¹t yªu cÇu thö ®é nh¹y víi histamin, tiªm tÜnh m¹ch cho mçi kg mÌo 1 ml dung dÞch histamin chuÈn. TiÕp theo tiªm 2 liÒu liªn tôc cña mÉu thö theo chØ dÉn cña tõng chuyªn luËn vµ cuèi cïng l¹i tiªm dung dÞch histamin chuÈn víi liÒu 1 ml/ kg. Thêi gian gi÷a c¸c lÇn tiªm lµ h»ng ®Þnh nh­ ®· nªu ë trªn. Nh¾c l¹i chuçi tiªm nh­ trªn mét lÇn n÷a vµ kÕt thóc b»ng 1,5 ml dung dÞch histamin chuÈn cho 1 kg mÌo.

§¸nh gi¸ kÕt qu¶

a. NÕu ®é h¹ ¸p cña dung dÞch histamin chuÈn liÒu 1,5 ml/ kg kh«ng lín h¬n liÒu 1 ml/ kg th× thÝ nghiÖm kh«ng cã gi¸ trÞ.

b. ChÕ phÈm ®¹t yªu cÇu vÒ thö c¸c chÊt h¹ ¸p nÕu ®¹t c¶ 2 ®iÒu kiÖn sau:

Gi¸ trÞ trung b×nh cña c¸c ®é h¹ ¸p khi tiªm mÉu thö kh«ng lín h¬n gi¸ trÞ trung b×nh cña c¸c ®é h¹ ¸p khi tiªm dung dÞch histamin chuÈn liÒu 1 ml/ kg thÓ träng mÌo.

Møc h¹ ¸p cña mçi lÇn tiªm mÉu thö ®Òu kh«ng cao h¬n møc h¹ ¸p cña dung dÞch histamin chuÈn liÒu kÕt thóc 1,5 ml/kg.

c. ChÕ phÈm kh«ng ®¹t yªu cÇu nÕu mét trong 2 ®iÒu kiÖn trªn kh«ng ®¹t.

Chó ý: §éng vËt kh«ng ®­îc dïng ®Ó thö t¸c dông h¹ ¸p n÷a nÕu trong qu¸ tr×nh thö, ®· cã lÇn mÉu thö g©y h¹ ¸p lín h¬n møc h¹ ¸p do liÒu kÕt thóc 1,5 ml dung dÞch histamin chuÈn cho 1 kg mÌo, hoÆc gi¸ trÞ h¹ ¸p cña dung dÞch histamin chuÈn ë liÒu kÕt thóc 1,5 ml/ kg nhá h¬n gi¸ trÞ trung b×nh cña c¸c liÒu 1 ml/ kg ®· tiªm tr­íc ®ã.